អេមីល ហ្សូឡា (Émile Zola)
(1840–1902)
ប្រវត្តិរូបសង្ខេប
អេមីល ហ្សូឡា ជាអ្នកនិពន្ធនិយមធម្មជាតិជាជនជាតិបារាំង ដែលបានទទួលការសរសើរច្រើនក្នុងសតវត្សទី 19។ លោកកើតនៅឆ្នាំ 1840 នៅទីក្រុងប៉ារីស។ ឪពុករបស់លោកជាជនជាតិអ៊ីតាលីដែលបានចូលសញ្ជាតិបារាំង ចំណែកម្តាយជាជនជាតិបារាំង។
អេមីលបានចាប់ផ្តើមការសិក្សានៅទីក្រុងអេអង់ប្រង់ មុននឹងបន្តនៅប៉ារីស។ ក្នុងឆ្នាំ 1859 លោកបានប្រឡងធ្លាក់មធ្យមសិក្សាបត្រ ហើយចូលធ្វើការជាអ្នកចងក្រងឯកសារបោះពុម្ពនៅបណ្ណាល័យហាសែត។ ដំបូងលោកសរសេរអត្ថបទប្រលោមលោកខ្លីៗ និងអត្ថបទរិះគន់បែបសង្គម ចុះផ្សាយក្នុងសារព័ត៌មាន។
ក្នុងឆ្នាំ 1868 លោកបានបោះពុម្ពអត្ថបទដ៏ល្បី «ខ្ញុំសូមចោទប្រកាន់» (J’accuse) ដើម្បីជាជំនួយដល់ករណីគ្រឹហ្វីស ដែលអនុសេនីយឯក អាល់ហ្វ្រេត ជ្រើហ្វីស ត្រូវបានគេដាក់ទោសដោយអយុត្តិធម៌។ ដោយសារអត្ថបទនេះ លោកត្រូវបានដាក់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ ប៉ុន្តែលោកបានគេចខ្លួនទៅប្រទេសអង់គ្លេស។
បន្ទាប់ពីត្រឡប់មកពីអង់គ្លេស លោកបន្តសរសេរសៀវភៅជាច្រើន។ អេមីល ហ្សូឡា បានទទួលមរណភាពនៅឆ្នាំ 1902 ក្នុងទីក្រុងប៉ារីស។
ស្នាដៃនិពន្ធ
- ម៉ាឌីឡែន ហ្វេរ៉ា (1868)
- គ្រួសារ ហ្វុងម៉ាកកា (1862)
- ជោគជតារបស់គ្រួសារ រូហ្វុង (1871)
- រឿងម៉ាឌីឡែន ហ្វេរ៉ា (1868)
- រឿងគ្រួសារ ហ្វុងម៉ាកកា (1862)
- រឿងជោគជតារបស់គ្រួសារ រូហ្វុង (1871)
- រឿងកណ្តាលក្រុងប៉ារីស (1874)
- រឿងការច្បាំងដណ្តើមយកនគរនៃពួកប្លាស្សង់ (1875)
- រឿងកំហុសសង្ឃរាជ មូរ៉េ (1875)
- រឿងឯកឧត្តម អីហ្សែន រូហ្វុង (1876)
- រឿងដំបងសំពង (1877)
- រឿងរាត្រីកាលនានានៃ ម៉េដង់ (1880)
- រឿងប្រលោមលោកពិសោធ (1880)
- រឿងធម្មជាតិនិយមខាងនាកម្ម (1881)
- អ្នកប្រលោមលោកធម្មជាតិនិយម (1885)
- រឿងហ្សឺមីណាល់ (1885)
- រឿងសេចក្តីថ្លែងការរបស់មនុស្ស ៥ នាក់ (1888)
- រឿងជំពូកនៃគ្រួសារ រូហ្វុងម៉ាកកា (1893)
- រឿងទីក្រុងលូកដី (1894)
- រឿងទីក្រុងរ៉ូម (1896)
- រឿងទីក្រុងប៉ារីស (1896)
- រឿងខ្ញុំសូមចោទប្រកាន់ (1898)
- រឿងពហុផលភាព (1899)
- រឿងពលកម្ម (1901)
- រឿងសច្ចភាព (1903) – (បោះពុម្ពក្រោយគាត់ស្លាប់)
- រឿងយុត្តិធម៌ – (មិនទាន់ចប់)
