ឈ្វេងយល់អំពីអាស៊ាន តួនាទីច្បាប់ និងវិស័យអប់រំក្នុងសមាហរណកម្មអាស៊ាន

បាបកថាទិវាជាតិអំណាន ការអភិវឌ្ឍភាសា និងទ្រឹស្ដីនៃការអភិវឌ្ឍកុមារ

បាឋកថាទិវាគ្រូបង្រៀន បរិវត្ដកម្មឌីជីថលនៃការអប់រំ បំណិនសតវត្សរ៍ទី២១ និងកំណែទម្រង់វិធីសាស្រ្ដបង្រៀន

ខ្មែរ និងដំណើរឆ្ពោះទៅសម័យអង្គរដ៏រុងរឿង

"អក្សរសិល្ប៍ និងភាសាខ្មែរកណ្ដាល តាមរយៈសិលាចារឹកនគរវត្ដ "

ភាសា «ខ្មែរកណ្តាល» គឺជាភាសា ដែលមានលក្ខណៈអន្តរកាលពីភាសា «ខ្មែរ- បុរាណ» ទៅភាសា «ខ្មែរទំនើប» ដោយ អ្នកនិពន្ធប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍នៃ «ខ្មែរ- បុរាណ» លាយឡំជាមួយនឹងភាសាសំស្ក្រឹត ភាសាបាលី និងភាសា «ខ្មែរកណ្តាល»។ នៅសម័យអង្គរខ្មែរបានខ្ចីពាក្យសំស្ក្រឹត ដើម្បីប្រើប្រាស់នៅក្នុងភាសាប្រចាំថ្ងៃ ដែល ធ្វើឱ្យវប្បធម៌សំស្រ្កឹតចាក់ឫសចូលយ៉ាង ជ្រៅនៅក្នុងវប្បធម៌និងភាសាខ្មែរបុរាណ។ នៅសម័យក្រោយអង្គរភាសាបាលីត្រូវបាន គេយកមកប្រើទន្ទឹមគ្នានឹងភាសាសំស្ក្រឹត។ ភាសាខ្មែរកណ្តាល គឺជាដំណាក់ កាលមានការផ្លាស់ប្តូរទាំងការប្រើពាក្យ វេយ្យាករណ៍ និងសូរសព្ទ និងការចាប់ផ្តើម នៃដំណាក់កាលនៃភាសាខ្មែរទំនើបនៅ ពាក់កណ្តាលទី២នៃសតវត្សទី១៨។

អក្សរសិល្ប៍ និងភាសាខ្មែរ សម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរ តាមរយៈសិលាចារឹក

សិលាចារឹកជាស្លាកស្នាមប្រវត្តិសាស្ត្រ យ៉ាងសំខាន់ដែលបញ្ជាក់អំពីភាពរុងរឿង នៃអារ្យធម៌ និងកាលប្បវត្តិរបស់ប្រទេស ជាតិនៅក្នុងសម័យកាលដែលកន្លងផុត ទៅរាប់រយពាន់ឆ្នាំ។ ក្នុងពេលដែលប្រទេស ជាច្រើនក្នុងពិភពលោកនេះមានភស្តុតាង ប្រវត្តិសាស្ត្រតិចតួច កម្ពុជាមានសិលា ចារឹក ប្រហែល១៤០០ដែលកត់ត្រាអំពី ដំណាក់កាលប្រវត្តិសាស្រ្តជិតមួយសហស្ស វត្សពីសតវត្សទី៦ដល់សតវត្សទី១៤។ សិលាចារឹកមិនត្រឹមតែជាឧបករណ៍ កត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងព័ត៌មានប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែសិលាចារឹកកម្ពុជាក៏ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យ ឃើញដំណើរវិវត្ត និងទម្រង់សម្បូរបែបនៃ ការប្រើប្រាស់ភាសាទាំងខ្មែរបុរាណ និង ភាសាដែលមានឥទ្ធិពលលើវប្បធម៌ខ្មែរ នៅសម័យដើម គឺភាសាសំស្ក្រឹត និងភាសា បាលី។

ទស្សនវិជ្ជា និងទ្រឹស្ដីស្ដីពីការអប់រំ

សង្គមមួយត្រូវបានរៀបចំឱ្យមានស្ថិរភាព ពេលដែលបុគ្គលនីមួយៗកំពុងធ្វើនូវអ្វីដែលជា សមត្ថភាពពីធម្មជាតិ ដើម្បីប្រើជាផលប្រយោជន៍ ដល់អ្នកដទៃទេ...ហើយការធ្វើដូចនេះគឺជាដំណើរការ នៃការអប់រំ។ គោលដៅនៃការអប់រំ គឺបង្រៀនមនុស្ស នូវបញ្ហាសំខាន់ៗ តាមរយៈចំណេះដឹង បណ្តុះចរិយា ធម៌ និងការគោរពភាពថ្លៃថ្នូរបស់មនុស្ស។ ការ «គិត ពិចារណា» ជាប្រចាំ គឺជាមធ្យោបាយផង និងជា គោលបំណងផងនៃការអប់រំ។ គោលបំណងនៃ គរុកោសល្យ គឺការអប់រំមនុស្សឱ្យក្លាយទៅជាទ្រព្យ សម្បត្តិរបស់សង្គម។ ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅ នេះ ការគ្រប់គ្រងការអប់រំត្រូវតែធ្វើកំណែទម្រង់ជា បន្តបន្ទាប់៖ (១) ការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាព និងដំណើរ ការសាលារៀន ជាពិសេស ការកែលម្អវិធីសាស្ត្រ បង្រៀន និងដំណើរការនៃការរៀន និងការបង្រៀន (២) ការពង្រឹងប្រព័ន្ធអប់រំទាំងមូល ក្នុងគោល បំណងទទួលបាននូវគុណភាពអប់រំ និងភាពប្រកួត ប្រជែងរបស់ប្រទេសលើទីផ្សារការងារ និង (៣) ការឆ្លើយតបទៅនឹងសតវត្សទី ២១ និងធានាទំនាក់ ទំនងរវាងការរៀនក្នុងសាលា និងបរិបទនៃសកល- ភាវូបនីយកម្មមូលដ្ឋាន ភាវូបនីយកម្ម និងបុគ្គល ភាវូបនីយកម្ម។

ប្រវត្ដិវិទ្យា សេចក្ដីសង្ខេបមេរៀនប្រវត្ដិសាស្រ្ដតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងពិភពលោក សម្រាប់ជំនួយស្មារតីដល់សិស្សថ្នាក់ទី១២

ប្រវត្ដិវិទ្យា សម័យអានាព្យាបាលបារំាង-ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ សេចក្ដីសង្ខេបមេរៀនប្រវត្ដិសាស្រ្ដខ្មែរសម្រាប់ជំនួយស្មារតីដល់សិស្សថ្នាក់ទី១២

ប្រវត្ដិសាស្រ្ដកម្ពុជា ក្នុងបរិបទសកលលោក

ប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺជាចំណេះដឹង ពីអតីតកាលដែលជួយឱ្យកូនខ្មែរចេះ វិភាគ ដើម្បីស្គាល់ប្រទេសខ្លួនឯងពី អតីតកាល យល់ពីបច្ចុប្បន្នកាល និង សម្លឹងទៅរកអនាគតកាលដោយភាព ជឿជាក់។ ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរបង្ហាញពី កត្តា«ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ» ដែល មានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងក្លាលើវាសនា កម្ពុជា។ ដូច្នេះ កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ត្រូវចេះប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីខិតខំ ប្រឹងប្រែងរៀបចំផែនការកសាងជាតិ ឱ្យថ្កុំថ្កើងរុងរឿងនាពេលអនាគត។

ជំនួយស្មារតីសម្រាប់សិស្សថ្នាក់ទី១២ គណិតវិទ្យា

កំណែទម្រង់សាលារៀននៅកម្ពុជា

សាលារៀន គឺជាកោសិកាស្នូលនៃ ប្រព័ន្ធអប់រំ។ សាលារៀនល្អ គឺសាលា ដែលគណៈគ្រប់គ្រង និងគ្រូគោរពបាន យ៉ាងពេញលេញនូវតម្លៃជាមូលដ្ឋាន មាន បេសកកម្មច្បាស់លាស់ កំណត់នូវលទ្ធផល ខ្ពស់ ដែលគ្រូ និងសិស្សត្រូវសម្រេចឱ្យបាន និងត្រូវមាននាយក ដែលមានសមត្ថភាព ក្នុងការដឹកនាំអនុវត្តនូវទស្សនវិស័យនេះ។ លទ្ធផលសិក្សារបស់សិស្សចំណុះឱ្យកត្តា ធំៗចំនួន៤ គឺ៖ (១) នាយកល្អ (២) គ្រូល្អ (៣) សិស្សល្អ និង (៤) មាតាបិតា និង សហគមន៍ល្អ។ សាលារៀនត្រូវមានផែនការ អភិវឌ្ឍសាលារៀន៖ (១) ការអនុវត្ត កម្មវិធីសិក្សា និងរង្វាយតម្លៃសិក្សា (២) ការចូលរួមរបស់មាតាបិតា និងសហគមន៍ និង (៣) ការបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយ ផលដើម្បីឱ្យសិស្សទទួលជោគជ័យក្នុងការ សិក្សា។ ការពង្រឹងគណនេយ្យភាពរបស់ សាលារៀន គឺជាមធ្យោបាយប្រកបដោយ ប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីកែលម្អលទ្ធផលសិក្សា របស់សិស្ស។

គោលនយោបាយទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រទេសនៃប្រទេសកម្ពុជា នាសម័យទំនើប នៅសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា(ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០)

នៅពេលដែលពិភពលោកកំពុង តែជាប់រវល់ខ្លាំងនៅក្នុងដំណាក់កាល ចុងក្រោយនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ កម្ពុជា កំពុងតែស្វែងរកមាគ៌ាសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ ខ្លួនមួយដើម្បីស្តារជីវភាពប្រជាជន ឡើងវិញក្រោយពេលប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច របស់ខ្លួនបានដួលរលំក្នុងរបបខ្មែរ ក្រហម។ នៅក្នុងសៀវភៅនេះ បណ្ឌិត ហង់ជួន ណារ៉ុន បានបង្ហាញ កំណែទម្រង់គោលនយោបាយក្នុង និងក្រៅប្រទេសរបស់រដ្ឋា- ភិបាលដែលមានគោលដៅកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន កម្ពុជា និងលើកកម្ពស់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព ក្នុង នោះសកម្មភាពសំខាន់ៗផ្តល់អាទិភាពលើផ្នែកវិនិយោគខាង វិស័យកសិកម្ម ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្ត និងការអភិវឌ្ឍធនធាន មនុស្ស។

កំណែទម្រង់វិស័យអប់រំនៅកម្ពុជាមាគ៌ាឆ្ពោះទៅរកសង្គមពុទ្ធិ និងវិបុលភាព

សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា មាគ៌ាឆ្ពោះទៅរកអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាង វឌ្ឍនភាព បញ្ហាប្រឈម និងទស្សន វិស័យទៅអនាគត

វិភាគទាននៃការសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ក្នុងការលើកកម្ពស់អំណាននៅកម្ពុជា

អំណានអក្សរសិល្ប៍នឹងបង្កើត ឱ្យមានទម្លាប់អាន និងការសិក្សាពេញ មួយជីវិត និងជួយសិស្សឱ្យចេះស្រមើ ស្រមៃពីគំនិតផ្សេងៗ ចេះវិភាគ និង ចេះបកស្រាយរកហេតុផល។ ការ សិក្សាអក្សរសិល្ប៍មិនត្រឹមតែជួយឱ្យ សិស្សទទួលបានជោគជ័យក្នុងការ សិក្សារៀនសូត្រ និងបំពេញវិជ្ជាជីវៈ ក្នុងយុគសម័យបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងជួយថែរក្សា អក្សរសិល្ប៍ខ្មែរឱ្យស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស និងអភិវឌ្ឍអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរឱ្យឆ្លើយតប ទៅនឹងតម្រូវការសតវត្សទី២១ថែម ទៀតផង។

សិក្សាសង្ខេបស្ដីពី ទស្សនវិជ្ជា

ការរីកចម្រើននៃវិទ្យាសាស្ត្រ ដែលជួយឱ្យមនុស្សបង្កើតស្នាដៃយ៉ាង អស្ចារ្យគ្រប់វិស័យដូចសព្វថ្ងៃនេះ មាន ទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹង ទស្សនវិជ្ជា។ ប៉ុន្តែ ដោយសារពេល វេលាដើរទៅមុខកាន់តែលឿន មនុស្ស ភាគច្រើនភ្លេចគិតថា ទស្សនវិជ្ជា ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមដើមកំណើតនៃ ចំណេះដឹងដែលជួយធ្វើឱ្យមនុស្ស អភិវឌ្ឍគំនិតរបស់ខ្លួន។ វិទ្យាសាស្ត្រ មិនអាចកាត់ផ្តាច់ចេញពីទស្សនវិជ្ជា បានទេ ហើយអនាគតក៏មិនអាចគ្មាន អតីតកាលជាមូលដ្ឋានដែរ។ នៅក្នុងវណ្ណកម្មនេះ បណ្ឌិត សភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន នាំអ្នកអាន ទៅក្នុងពិភពនៃគំនិតដែលលាតសន្ធឹង លើពេលវេលាជាង២៦០០ឆ្នាំ និង បង្ហាញប្រព័ន្ធពុទ្ធិរបស់ទស្សនវិទូជាង ៤០រូបដែលបានចូលរួមចំណែកក្នុង វិភាគទានដើម្បីយល់ដឹងពិភពលោក និងដំណើរជីវិតមនុស្សឱ្យកាន់តែ ប្រសើរឡើង។

កំណាព្យអប់រំ សម្រាប់ទិវាគ្រូបង្រៀន ៥ តុលា ២០១៩

Series of Lectures in Public International Law

31 Lectures on The International Law of the Sea

The international law of the sea is one of the oldest branches of international law. The foundations of ancient maritime law are linked to the Rhodian Sea Code (Lex Rhodia), dating to around the 8 century A.D. The roots of modern oceans law are often traced to the early 17" century treatise by the Dutch scholar Hugo Grotius titled Mare Liberum (Freedom of the Seas). The concept of the freedom of the seas became the guiding principle of the law of the sea. The basic rules of oceans law underwent a transformation starting from 1930, when the League of Nations began its codification work related to the law of the sea.