របត់នយោបាយភាគ២

របត់នយោបាយភាគ១

"ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានចំណងជើងថា របត់នយោបាយ សីហនុ - លន់ នល់ - ប៉ុល ពត - ហ៊ុន សែន ត្រូវបានរៀបចំចងក្រងបោះពុម្ពជាសៀវភៅ នេះឡើង ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីសំណាក់ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។អ្វីដែលធ្វើខ្ញុំបាទ ជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ មានការរំភើប រីករាយ និងមានកិត្តិយសបំផុតនោះ គឺនៅក្នុងលិខិតមួយដាក់ជូនសុំអនុសាសន៍ សម្តេចក្រឡាហោម សម្រេចយកជម្រើសមួយក្នុងចំណោមជម្រើសពីរ ដើម្បីការ រៀបចំបោះពុម្ពសៀវភៅនេះ សម្តេច បានចារបញ្ជាក់ថា៖ ជម្រើសណាក៏បាន សំខាន់ ចង់បានសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ ។នេះជាបំណងប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតគួរឱ្យគោរពបំផុតរបស់សម្ដេចដែលចង់ឱ្យ បោះពុម្ពសៀវភៅនេះឡើង ដើម្បីឱ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយៗទៀត បានរៀនសូត្រស្វែង យល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រពិតរបស់ប្រទេសជាតិខ្លួន។ ខ្ញុំបាទសូមគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងប្រសិទ្ធិពរជ័យជូន សម្តេច សូមប្រកបតែនឹងពុទ្ធពរទាំង ៤ ប្រការ គឺអាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ៕ "

ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃ ប្រទេសកម្ពុជា​ ភាគទី១

ៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរនេះចែកចេញជា ៤ផ្នែកធំៗ។ ផ្នែក ទី១ លើកឡើងអំពី សម័យអាណានិគមបារាំង ឬ សម័យ «អាណាព្យាបាល» បារាំង ដែលចាប់ផ្តើម ពីឆ្នាំ ១៨៦៣ ដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣ ។ ផ្នែកទី ២ លាត សន្ធឹងពីពេលបានឯករាជ្យ រហូតដល់ ពេលសង្គ្រាមដែល ខ្ញុំដាក់បញ្ចូល ទៅក្នុងផ្នែកទី ៣ ។ តាមការពិត គឺជាសម័យកាលមួយ ដែលប្រទេស កម្ពុជាបានសាកល្បងដកខ្លួនចេញពីរបៀបរបបដឹកនាំចាស់ ប៉ុន្តែដែលបែរ ជាបានជួប នឹងការអន្តរាយទៅវិញ ដោយអ្នកដឹកនាំនៅពេលនោះ ពុំបាន ត្រៀមលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ ហើយបានបណ្តោយខ្លួន ឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងការភ័ន្ត ច្រឡំមួយដ៏ធំ ក្នុងការកំណត់ មិត្ត និងសត្រូវ ហើយបន្ទាប់មក បានធ្លាក់ ទៅក្នុងអន្ទាក់ នៃ មហិច្ឆតាបរទេស ដែលប្រជែងកម្លាំងគ្នា យ៉ាងតានតឹង ទៅក្នុងតំបន់ ។ ផ្នែក ទី ៤ រៀបរាប់អំពី ព្រឹត្តិការណ៍នានា ដែលកើតមាន នៅពេលក្រោយសង្គ្រាម ។ ដោយឯកសារនេះវែងពេក ខ្ញុំបានសម្រេច បោះពុម្ពផ្សាយ ជា ភាគ ១, ភាគ ២ ជាបន្តបន្ទាប់ តាមលទ្ឋភាព ដែលខ្ញុំ អាចធ្វើទៅបាន ។

ប្រវតិ្តសាស្រ្តពិភពលោកពីសម័យបុរេប្រវត្តិដល់សង្គ្រាមលោកលើកទី២

ព្រះរាជសម្ភារ កវីរាជសតវត្ស៍ទី១៧

នារីប្រពៃ ភាសាអង់គ្លេស

"This is the true story of a young Cambodian woman who has challenged her country’s social and cultural norms throughout her life, and as a consequence has become an ambassador for women empowerment. Growing up on an island south of the Cambodian capital Phnom Penh, removed from many of the conveniences of modern life and surrounded by traditional customs and thought, Thavry’s story is one of inspiration to women and girls around the world. As Cambodia slowly recovers from the great turmoil and destruction of civil war and the Khmer Rouge, rural life has largely returned to familiar, century-old ways. For women, this means marrying young, bearing children and working on the family farm, with little say in any life decisions.. But with support from Thavry’s parents, whose own childhood experiences were greatly shaped by the four years of Khmer Rouge rule, Thavry was taught to value education as a means of breaking from the confines of the village and to forge her own independent future. Her inspiring story shows that encouraging young women to believe in their dreams – and supporting them to do so – can lead to a freedom to learn and grow unknown to earlier generations."

រាជនីសំឡេងមាស

រស់ សេរីសុទ្ធា គឺជាអ្នកចម្រៀងម្នាក់ដ៏ល្បីល្បាញ នៅ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៦០-៧០ និងនៅតែបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ។ សៀវភៅនេះបង្ហាញពីជីវិតរបស់ នាងឆ្លងកាត់បីសម័យកាល ៖ សង្គម, សាធារណរដ្ឋ និង ខ្មែរ ក្រហម ។

សុបិន​ និង​ ការពិត ភាគ១

បន្ទាប់ពី របប « សាធារណរដ្ឋខ្មែរ » ត្រូវខ្មែរក្រហម វាយរំលំ នៅថ្ងៃ ១៧មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ប្រទេសកម្ពុជា បានធ្លាក់ទៅក្នុងវិនាសកម្មមួយ ដ៏ក្រៀមក្រំ ។ នៅក្នុង របប «កម្ពុជា ប្រជាធិប តេយ្យ» ដឹកនាំ ដោយ ប៉ុល ពត ហើយ ដែលមាន ប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្ត ជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ប្រជា ជនខ្មែរ ជាង ១ លាន នាក់ បានត្រូវគេសម្លាប់ នៅក្នុងស្ថានភាព គួរឲ្យសង្វេគពន់ពេកក្រៃ។ នៅ ដើមឆ្នាំ ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាម ដែលមានជំនួយ ពី សហភាព សូវៀត បានចូលមកក្នុង ស្រុកខ្មែរវាយរំលំ របប «កម្ពុជា ប្រជាធិបេតយ្យ » ។ អធិករណ៍ រវាង កុម្មុយនិស្ត ចិន និង កុម្មុយនិស្តវៀតណាម តាមរយៈអ្នកដឹកនាំខ្មែរ ចេះតែមានបន្តទៀត។ កិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស៍ ឆ្នាំ ១៩៩១ និង អន្តរាគមន៍ របស់អង្គការ សហប្រជាជាតិ នៅឆ្នាំ ១៩៩២ បានរៀបចំ ការបោះឆ្នោតសេរី ដែលបានផ្តល់ជ័យជំនះ ទៅឲ្យគណ បក្ស រាជានិយម ដឹកនាំដោយ ព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម រណឫទ្ធិ ។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋប្រហារខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៧ បានបើកផ្លូវឲ្យ« បក្ស ប្រជាជន» កាន់អំណាចបន្តទៀត ។ សុបិន របស់ ប្រទេសដែលដណ្ដើមគ្នា លេបទឹកដីខ្មែរ កំពុង តែ ក្លាយទៅជា ការពិត ។ អ្នកដឹកនាំខ្មែរ ព្រមទាំង ប្រទេសជាប់ពាក់ព័ន្ធ ពុំព្រមអនុវត្តកិច្ចព្រម ព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស៍ឡើយ ហើយរុញច្រានស្រុកខ្មែរឲ្យធ្លាក់ជ្រៅទៅៗ ទៅក្នុង មហន្តរាយមួយ ដ៏ធំធេង សាជាថ្មីទៀត។

អស្ដង្គតនៃប្រជាជាតិមួយ ភាគ២

សក្ខីភាពបែបប្រវត្តិសាស្ត្រនេះបង្ហាញពីទិដ្ឋភាពក្នុងភូមិភាគបូព៌ានៃប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៦ និង៧៧ តាមរយៈដំណើរជីវិត ក្រុមគ្រួសារលោក ជុត ខៃ និងប្រជាជនខ្មែរដទៃទៀត ។

Once Upon a Time in a Kingdom in Distress

In the middle of the 19th century, a Khmer king appealed to Napoleon III for helping him break the impasse in which his kingdom found itself. By a treaty, the French placed the kingdom under their protectorate. The revolt broke out and the country became a veritable colony like Viet nam, its eastern neighbour. It took more than twenty years for the rebellion to wane. For ninety years, France deployed to strengthen its presence in this royalty constantly threatened by its neighbors. But it was also at this time that the old Khmer empire, in decline since the 14th century, was modernized under the rule of its protectors. A few years after his country's Independence, King Norodom Sihanouk subjected the country of the Khmers to the satellisation of the regional Communists and caused a series of unprecedented tragedies.

របត់នយោបាយភាគ៥

ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមានចំណងជើងថារបត់នយោបាយ តាំងពីភាគទី១ដល់ភាគ ទី៤ ត្រូវបានបោះពុម្ពជាសៀវភៅឡើងស្របតាមគតិបណ្ឌិតនិងមនសិការប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិ ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង តាំងពីសម្តេចនៅជាឧបនាយក រដ្ឋមន្រ្តី-រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចារបញ្ជាក់ថា៖ សំខាន់ចង់បានសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រ មួយនេះ ទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ...។ពេលនេះ ទោះបីសម្តេច ត្រូវផ្លាស់ប្តូរតួនាទីមកជាសមាជិកឧត្តមទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ ព្រះមហាក្សត្រ ក៏សម្តេច នៅតែបន្តជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រទាំងស្រុង ក្នុងការបោះពុម្ពសៀវភៅ របត់នយោបាយភាគទី៥ នេះ និងភាគបន្តៗទៀត រហូតដល់ភាគបញ្ចប់។បើគ្មានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីសម្តេចក្រឡាហោមនោះទេក៏គ្មានវត្តមានសៀវភៅប្រវត្តិ សាស្ត្រដ៏មានសារសំខាន់នេះដែរ។្ញុំបាទសូមលំឱនកាយគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងសូមប្រសិទ្ធិពរជ័យជូន សម្តេច ជាទីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សូមមានសុខភាពល្អបរិបូរណ៍ អាយុយឺនយូរ បញ្ញាញាណ ភ្លឺថ្លា និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច។

ខុសព្រោះព្រះ

រឿងខ្លីចំនួន ១១ ចូលខ្លួនមករៀបរាប់ពីដំណើរជីវិតរបស់លោក ជុត ខៃ (និងក្រុមគ្រួសារ) ពេលរបបខ្មែរក្រហមផុតរលត់ទៅ ពីដំណើរចេញទៅជំរំជនភៀសខ្លួននៅឆ្នាំ ១៩៧៩ និងពិជីវិតរបស់ខ្មែរនៅស្រុកបារាំង។

នារីប្រពៃ

"នេះជារឿងពិតរបស់ស្ត្រីវ័យក្មេងកម្ពុជាម្នាក់ដែលបានជម្នះតតាំងជាមួយនឹងបទដ្ធានសង្គម ហើយជាលិទ្ធផលជាងបានក្លាយជាជនគំរូ និងជាអ្នកលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីវ័យក្មេងជាច្រើននាក់។ ភាពធំធាត់នៅលើកោះមួយតាមដងទន្លេបាសាក់ជីវភាពសាមញ្ញខុសឆ្ងាយពីជីវិតស៉ីវិល័យ និងរស់នៅក្រោមគំនាបប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ និងគំនិតដ៏ចាស់គំរឹលរបស់សង្គម រឿងរ៉ាវរបស់ “ថាវរី” គឺជាផ្នែកមួយដែលបានបណ្តុះស្មារតី និងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីនៅជុំវិញពិភពលោក។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាទើបតែងើបពីភ្លើងសង្គ្រាម ជីវិតនៅតាមជនបទភាគច្រើនបានវិលត្រឡប់ឱ្យកូនចៅឆាប់រៀបការ មានកូន ការប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការជាគ្រួសារ និង ការគោរពតាមការសម្រេចចិត្តរបស់ចាស់ទុំ ទាំងដែលយើងជាក្មេងមិនសូវមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់អ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែដោយមានការគាំទ្រពីឪពុកម្តាយរបស់នាង ដែលពួកគាត់ធ្លាប់បានកុមារភាពដ៏លំបាកនាសម័យសង្គ្រាម ថាវរីត្រូវបានបង្រៀនឱ្យស្គាល់ពីតម្លៃនៃការអប់រំដែលវាជាមធ្យោបាយតែមួយគត់នៃការបំបែកខ្លួនចេញពីភាពល្ងង់ខ្លៅ និងបង្កើតភាពជាម្ចាស់ការលើជោគវាសនារបស់ខ្លួននាងផ្ទាល់។ តាមរយៈសាច់រឿងរបស់នាង នាងបានបំផុសនិងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីជាច្រើនឱ្យមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ដឹកនាំជីវិតទៅរកក្តីស្រមៃ ជាពិសេស សេរីភាព ឯករាជ្យ និងអនាគតដ៏ត្រចះត្រចង់ដែលពួកគេចង់បាន។"