ប្រវតិ្តសាស្រ្តពិភពលោកពីសម័យបុរេប្រវត្តិដល់សង្គ្រាមលោកលើកទី២

របត់នយោបាយភាគ៤

ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីសំណាក់សម្តេចក្រឡាហោមសខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី-រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមានចំណង ជើងថា របត់នយោបាយ (សីហនុ - លន់ នល់ - ប៉ុល ពត - ជា ស៊ីម ហេង សំរិន - ហ៊ុន សែន) ភាគ៤ នេះ ក៏ដូចជា ភាគ១ ភាគ២ និងភាគ៣ ដែរត្រូវបានបោះពុម្ពជាសៀវភៅឡើងស្របតាមគតិបណ្ឌិតនិងមនសិការប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេច ដែលបានចារបញ្ជាក់ថា៖ សំខាន់ចង់បានសៀវភៅ ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ ទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ ។ខ្ញុំបាទសូមលំអោនកាយគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅនិងសូមប្រសិទ្ធិពរជ័យ ជូនសម្តេច ជាទីគោរព សូមប្រកបដោយពលានុភាពខ្លាំងក្លា បញ្ញាញាណភ្លឺថ្លា សុខភាពល្អបរិបូរណ៍ អាយុយឺនយូរ និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច។

អស្ដង្គតនៃប្រជាជាតិមួយ ភាគ២

សក្ខីភាពបែបប្រវត្តិសាស្ត្រនេះបង្ហាញពីទិដ្ឋភាពក្នុងភូមិភាគបូព៌ានៃប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៦ និង៧៧ តាមរយៈដំណើរជីវិត ក្រុមគ្រួសារលោក ជុត ខៃ និងប្រជាជនខ្មែរដទៃទៀត ។

របត់នយោបាយភាគ១

"ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានចំណងជើងថា របត់នយោបាយ សីហនុ - លន់ នល់ - ប៉ុល ពត - ហ៊ុន សែន ត្រូវបានរៀបចំចងក្រងបោះពុម្ពជាសៀវភៅ នេះឡើង ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីសំណាក់ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។អ្វីដែលធ្វើខ្ញុំបាទ ជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ មានការរំភើប រីករាយ និងមានកិត្តិយសបំផុតនោះ គឺនៅក្នុងលិខិតមួយដាក់ជូនសុំអនុសាសន៍ សម្តេចក្រឡាហោម សម្រេចយកជម្រើសមួយក្នុងចំណោមជម្រើសពីរ ដើម្បីការ រៀបចំបោះពុម្ពសៀវភៅនេះ សម្តេច បានចារបញ្ជាក់ថា៖ ជម្រើសណាក៏បាន សំខាន់ ចង់បានសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ ។នេះជាបំណងប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតគួរឱ្យគោរពបំផុតរបស់សម្ដេចដែលចង់ឱ្យ បោះពុម្ពសៀវភៅនេះឡើង ដើម្បីឱ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយៗទៀត បានរៀនសូត្រស្វែង យល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រពិតរបស់ប្រទេសជាតិខ្លួន។ ខ្ញុំបាទសូមគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងប្រសិទ្ធិពរជ័យជូន សម្តេច សូមប្រកបតែនឹងពុទ្ធពរទាំង ៤ ប្រការ គឺអាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ៕ "

នារីប្រពៃ

"នេះជារឿងពិតរបស់ស្ត្រីវ័យក្មេងកម្ពុជាម្នាក់ដែលបានជម្នះតតាំងជាមួយនឹងបទដ្ធានសង្គម ហើយជាលិទ្ធផលជាងបានក្លាយជាជនគំរូ និងជាអ្នកលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីវ័យក្មេងជាច្រើននាក់។ ភាពធំធាត់នៅលើកោះមួយតាមដងទន្លេបាសាក់ជីវភាពសាមញ្ញខុសឆ្ងាយពីជីវិតស៉ីវិល័យ និងរស់នៅក្រោមគំនាបប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ និងគំនិតដ៏ចាស់គំរឹលរបស់សង្គម រឿងរ៉ាវរបស់ “ថាវរី” គឺជាផ្នែកមួយដែលបានបណ្តុះស្មារតី និងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីនៅជុំវិញពិភពលោក។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាទើបតែងើបពីភ្លើងសង្គ្រាម ជីវិតនៅតាមជនបទភាគច្រើនបានវិលត្រឡប់ឱ្យកូនចៅឆាប់រៀបការ មានកូន ការប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការជាគ្រួសារ និង ការគោរពតាមការសម្រេចចិត្តរបស់ចាស់ទុំ ទាំងដែលយើងជាក្មេងមិនសូវមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់អ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែដោយមានការគាំទ្រពីឪពុកម្តាយរបស់នាង ដែលពួកគាត់ធ្លាប់បានកុមារភាពដ៏លំបាកនាសម័យសង្គ្រាម ថាវរីត្រូវបានបង្រៀនឱ្យស្គាល់ពីតម្លៃនៃការអប់រំដែលវាជាមធ្យោបាយតែមួយគត់នៃការបំបែកខ្លួនចេញពីភាពល្ងង់ខ្លៅ និងបង្កើតភាពជាម្ចាស់ការលើជោគវាសនារបស់ខ្លួននាងផ្ទាល់។ តាមរយៈសាច់រឿងរបស់នាង នាងបានបំផុសនិងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីជាច្រើនឱ្យមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ដឹកនាំជីវិតទៅរកក្តីស្រមៃ ជាពិសេស សេរីភាព ឯករាជ្យ និងអនាគតដ៏ត្រចះត្រចង់ដែលពួកគេចង់បាន។"

នារីប្រពៃ ភាសាអង់គ្លេស

"This is the true story of a young Cambodian woman who has challenged her country’s social and cultural norms throughout her life, and as a consequence has become an ambassador for women empowerment. Growing up on an island south of the Cambodian capital Phnom Penh, removed from many of the conveniences of modern life and surrounded by traditional customs and thought, Thavry’s story is one of inspiration to women and girls around the world. As Cambodia slowly recovers from the great turmoil and destruction of civil war and the Khmer Rouge, rural life has largely returned to familiar, century-old ways. For women, this means marrying young, bearing children and working on the family farm, with little say in any life decisions.. But with support from Thavry’s parents, whose own childhood experiences were greatly shaped by the four years of Khmer Rouge rule, Thavry was taught to value education as a means of breaking from the confines of the village and to forge her own independent future. Her inspiring story shows that encouraging young women to believe in their dreams – and supporting them to do so – can lead to a freedom to learn and grow unknown to earlier generations."

របត់នយោបាយភាគ៣

"ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមានចំណងជើងថា របត់នយោបាយ ( សីហនុ - លន់ នល់ - ប៉ុល ពត - ហ៊ុន សែន) តាំងពីភាគ១ រហូតដល់ភាគ៣នេះ ត្រូវបានបោះ ពុម្ពជាសៀវភៅ ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីសំណាក់ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។អ្វីដែលធ្វើខ្ញុំបាទ ជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ មានការរំភើប រីករាយ និងមានកិត្តិយសបំផុតនោះ គឺនៅក្នុងលិខិតដាក់ជូនសុំអនុសាសន៍ស្តីពីជម្រើស នៃការបោះពុម្ព សម្តេចក្រឡាហោម បានចារបញ្ជាក់មកវិញ ប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត និងមនសិការប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិ គួរឱ្យគោរពបំផុត ថា៖....ជម្រើសណាក៏បាន សំខាន់ ចង់បានសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ ទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ ។ខ្ញុំបាទសូមគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងសូមប្រសិទ្ធិពរជ័យជូន សម្តេច ក្រឡាហោម សូមប្រកបដោយពលានុភាពខ្លាំងក្លា បញ្ញាញាណភ្លឺថ្លា សុខភាពល្អ បរិបូរណ៍ អាយុយឺនយូរ និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ចដឹកនាំប្រទេសជាតិ។ "

សត្វលោក

ខ្ញុំនៅផ្ទះនេះមិនឆ្ងាយពី៣០ឆ្នាំហើយទេ។ ពីមុនមក ប្រុស ម្ចាស់ផ្ទះចេញបាត់ៗពីព្រឹកដល់ល្ងាចស្ទើរគ្មានលស់ពេល ហើយខ្ញុំ ក៏មិនដឹងថាគាត់ទៅណាដែរ ប៉ុន្តែដោយសារអ្នកក្រៅដែលឧស្សាហ៍ មកលេងតែងហៅគាត់ថា «លោកគ្រូ»ៗដូច្នេះ ខ្ញុំគិតថាគាត់ធ្វើគ្រូ។ បើប្រពន្ធគាត់វិញទើបនៅផ្ទះច្រើនជាង ទោះជាចេញទៅណា រាល់ថ្ងៃក៏ច្រើនទៅតែត្រឹមផ្សារដើម្បីទិញត្រីសាច់និងបន្លែបន្ទុក យកមកដាំស្ងប៉ុណ្ណោះ។ បើនិយាយពីអ្នកក្រៅដែលតែងមកលេង ជារឿយៗនោះ ទោះជាសោរ៍អាទិត្យក៏ច្រើនតែមកយប់។ យ៉ាង ណាក៏ផ្ទះនេះមិនសូវដាច់ភ្ញៀវដែរ កាលជំនាន់នោះ។ មកដល់ ពេលនេះហើយក៏ខ្ញុំនៅតែពុំដឹងច្បាស់ថាគេចង់ជួបគ្រូគេ ឬមួយ ដោយសារស្ត្រីម្ចាស់ផ្ទះជាអ្នករស់រាយ ចូលចិត្តទទួលបាយទឹក។ តាមស្មាន ប្រហែលជាមកពីប្រការទាំងពីរនេះបូកចូលគ្នា។

រាជនីសំឡេងមាស

រស់ សេរីសុទ្ធា គឺជាអ្នកចម្រៀងម្នាក់ដ៏ល្បីល្បាញ នៅ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៦០-៧០ និងនៅតែបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ។ សៀវភៅនេះបង្ហាញពីជីវិតរបស់ នាងឆ្លងកាត់បីសម័យកាល ៖ សង្គម, សាធារណរដ្ឋ និង ខ្មែរ ក្រហម ។

ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃ ប្រទេសកម្ពុជា​ ភាគទី២

ក្នុងភាគ ទី ២ នេះ អ្នកនិពន្ធលើកឡើងអំពី សម័យដែលប្រទេស កម្ពុជាចូលទៅក្នុងសង្រ្គាម រវាងលោកកុម្មុយនិស្ត និងលោកសេរី ដោយ ចាប់ ផ្តើមពីព្រឹត្តិការណ៏ ថ្ងៃ ១៨ មិនា ឆ្នាំ ១៩៧០ រហត ដែលពេលដែល អង្គការ សហប្រជាជាតិ ធ្វើអន្តរា គមន៍ បញ្ចប់ការវិវាទ នៅកម្ពុជា គឺ ក្រោយពេលដែល សហភាព សវៀត រលំរលាយទៅ ។ សង្រ្គាម រវាង ប្រទេស កុម្មុយនសុដូចគ្នា ក៏បានឈានមកដល់ ទីអវសានដែរ នៅទីបំផុត ។ លោក វ៉ាន់ឌី កាអុន កើតនៅថ្ងៃ ១៩ មិថុនា ៤២ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅស្រុក រាំង លោក ធ្វើការចិញ្ចឹម គ្រួសារយ៉ាងលំបាក លំបិន មុននឹងបានក្លាយទៅជាអ្នកកាសែត វិទ្យុបារាំង នៅ ថ្ងៃ ១ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៣ ។ គឺនៅឆ្នាំ ៩៥៣ នោះហើយដែល លោក បាននិពន្ធសៀវភៅមួយ មានចំណងជើងថា Cambodge ou la Mitique sane អុយទេសកម្មជា ឬ su ដែលគ្មាន ការចូលរួមចំណែកពី នជាតិខ្មែរ បោះពុម្ពផ្សាយ នៅគ្រឹះស្ថាន ឡារម៉ាតង់ ម នៅថ្ងៃ ១៩ កក្កដាឆ្នាំ ៩៩៤ លោក បានសុំឈប់មួយរយៈសិន ដើម្បីបញ្ចប់និក្ខេបបទ បណ្ឌិត ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ ទៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ និង មនុស្សសាស្ត្រ នៅទីក្រុងនិស្ស “Nice” ស្តី ការពិបាករបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការសម្របខ្លួនទៅក្នុង បរិបទ នៃ ពិភពលោក សម័យ BEF (Contribution à l'étude du Cambodge et de ses difficultés d'insertion au monde modeme)។ ១៧ ថ្ងៃ ៣០ មិនា ឆ្នាំ ១៩៩៧ លោក បានត្រឡប់មក ធ្វើការ នៅ វិទ្យុ បារាំង អន្តរជាតិ វិ ហូតដល់ ថ្ងៃ ៣០ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៧ គឺ ថ្ងៃដែល លោកចូលនិវត្តនី ។ នៅពេលនោះ លោកមានអាយុ ៦៥ ឆ្នាំ ។

អស្ដង្គតនៃប្រជាជាតិមួយ ភាគ១

ជាសក្ខីភាពបែបប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលបង្ហាញពីដំណើរផ្សងព្រេង របស់គ្រួសារលោក ជុត ខៃ និងគ្រួសារខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់ទៀត ដែលចាក ចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ នៅខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ទៅកាន់ដែនដីថ្មីមួយពេញទៅដោយគ្រោះកាច…

ព្រះរាជសម្ភារ កវីរាជសតវត្ស៍ទី១៧

របត់នយោបាយភាគ៥

ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមានចំណងជើងថារបត់នយោបាយ តាំងពីភាគទី១ដល់ភាគ ទី៤ ត្រូវបានបោះពុម្ពជាសៀវភៅឡើងស្របតាមគតិបណ្ឌិតនិងមនសិការប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិ ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង តាំងពីសម្តេចនៅជាឧបនាយក រដ្ឋមន្រ្តី-រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានចារបញ្ជាក់ថា៖ សំខាន់ចង់បានសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រ មួយនេះ ទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ...។ពេលនេះ ទោះបីសម្តេច ត្រូវផ្លាស់ប្តូរតួនាទីមកជាសមាជិកឧត្តមទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ ព្រះមហាក្សត្រ ក៏សម្តេច នៅតែបន្តជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រទាំងស្រុង ក្នុងការបោះពុម្ពសៀវភៅ របត់នយោបាយភាគទី៥ នេះ និងភាគបន្តៗទៀត រហូតដល់ភាគបញ្ចប់។បើគ្មានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីសម្តេចក្រឡាហោមនោះទេក៏គ្មានវត្តមានសៀវភៅប្រវត្តិ សាស្ត្រដ៏មានសារសំខាន់នេះដែរ។្ញុំបាទសូមលំឱនកាយគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងសូមប្រសិទ្ធិពរជ័យជូន សម្តេច ជាទីគោរពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សូមមានសុខភាពល្អបរិបូរណ៍ អាយុយឺនយូរ បញ្ញាញាណ ភ្លឺថ្លា និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច។