អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្រាលឈាម

មនោសញ្ចេតនា

ស្នាដៃទំនុកច្រៀងចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំ តិ ខ្ញុំពីមុន និង រស់ជាខ្លួនឯង ដែលបានបង្ហាញពីការយល់ឃើញ និងការរំដោះខ្លួនពីទុក្ខកង្វល់ ក៏បង្ហាញថា គឹមកពីខ្លួនយើងផ្ទាល់តែប៉ុណ្ណោះ ដែលមិនទាន់រឹងមាំ មិនទាន់ដឹងថា ខ្លួនឯងចង់បានអ្វីពិតប្រាកដ! ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងយល់ពីខ្លួនឯង យើងកំដឹងថា យើងគួរតែនៅកន្លែងណា គួរតែធ្វើការអ្វី ហើយយើងពិតជាត្រូវការ សេរីភាពដើម្បីរស់នៅ ក្នុងពេលវេលាដែលនៅសល់!

ស្នេហ៍កាមទេព

រូបភាពក្របសៀវភៅ ដែលទាក់ភ្នែកមិត្តអ្នកអាន ព្រមជាមួយ នឹងចំណងជើងថា “ស្នេហ៍កាមទេព” អ្នកនិពន្ធមានជំនឿថា នឹង មិនធ្វើឱ្យមិត្តអ្នកអានព្រិលស្រវាំងកែវភ្នែក ឈ្លក់វង្វេងរហូតដល់ទៅ មមើមមាយខូចសតិអារម្មណ៍ល្អៗនោះឡើយ ។ ព្រោះអឺរូបភាពបែប នេះ ជាគ្រឿងសាមញ្ញ (Simple) ពេកកន្លងណាស់ទៅហើយ សម្រាប់មនុស្សជាតិ ក្នុងសតវត្សទី ២០ យើងនេះ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ រូបភាពបែបនេះ ហើយនឹងខ្លាំងជាងនេះ មិត្ត អ្នកអានក៏ធ្លាប់បានក្រេបជញ្ជក់រៀងរាល់អាទិត្យ. រៀងរាល់ខែទៅ តាមទំព័រសារពត៌មាន និងទស្សនាវដ្តីខ្លះៗមកហើយដែរ ។

លម្អងព្រិលពន្លឺ

នាងធ្លាប់គិតថា បើទោះបីជាគ្មានវត្តមានរបស់នាងក៏មិនអីដែរ ព្រោះគ្រប់គ្នាមិនធ្លាប់ទុកនាងក្នុងក្រសែភ្នែកស្រាប់ទៅហើយ ប៉ុន្តែគេបានធ្វើឲ្យនាងដឹងថា វត្តមានរបស់នាងមានតម្លៃៗរហូតគេអាចលះបង់សូម្បីជីវិតរបស់គេដើម្បីឲ្យនាងមានវត្តមានរស់។

អក្សរសិល្ប៍បារាំង សតវត្សទី១៩

ការរីកចម្រើន នៃវប្បធម៌នីមួយៗ”“មា២នាក់ទនងជានិច្ច ជាមួយ វប្បធម៌ ដទៃៗ ឯទៀត។ ទន្ទឹម នោះ សេរីភាព នៃ ការពិចារណា និង ការបញ្ចេញមតិ ក៏ ការជាកត្តា នៃ វឌ្ឍនភាពដែរ ។ វប្បធម៌មួយ អាចគង់វង់បាន លុះណាតែវប្បធម៍នោះមិនប៉ះពាល់ដល់សេរីភាព នៃការពិចារណា ថ្មីៗ។ បច្ចុប្បន្ននេះ មនុស្សជាតិ បានឆ្លងផុតពីរបបសក្តិភូមិ ពី របបផ្តាច់ការ មកដល់របប ប្រជា ធិបតេយ្យ ហើយពី អបិយជំនឿ មកដល់វិទ្យាសាស្ត្រ ពីភាពអាថ៌កំបាំងមកដល់តម្លាភាព ។ ដើម្បីឈានឲ្យបានដល់ របបប្រជាធិបតេយ្យ ដោយសុវត្ថិភាព ការរៀនសូត្រ និង ការស្គាល់ ពិភពលោកឲ្យបានច្បាស់ ក៏ដូចជាការ ស្គាល់វណ្ណកម្មអក្សរសិល្ប៍ នៃប្រទេសជឿនលឿន ដែល គោរព សិទ្ធិមនុស្ស ជាកិច្ចការ ដ៏សំខាន់ ខានមិនបាន ។ ការកសាងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាការ តស៊ូប្រចាំថ្ងៃ យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន ។ ប្រទេសជឿនលឿនដែលបោះបង់ការតស៊ូនេះចោល ដោយមូល ហេតុផ្សេងៗ ក៏ជាការអន្តរាយ ដល់ មនុស្សជាតិទាំងមូលដែរ ។ ការតស៊ូនយោបាយ ក៏ដូចជា ការគ្រប់គ្រងគ្រួសារ ដែលគ្មានការរចេះដឹងជាមូលដ្ឋាន សុទ្ធតែជាកត្តាដែលអាចនាំទៅរក វិនាស កម្ម ។ អ្នកដឹកនាំនយោបាយ ដែលស្រឡាញ់ សេរីភាព ត្រូវចេះគ្រប់គ្រង សេរីភាពបុគ្គលឲ្យ បានត្រឹមត្រូវជាមុនសិន ព្រោះសេរីភាពបុគ្គល ជា ប្រភពមិនចេះរីងស្ងួត នៃ វឌ្ឍនភាពសង្គម និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ របស់មនុស្សជាតិ។

លម្អងដួង​ចិត្ត

"ខ្ញុំឈ្មោះ លម្អង ខ្ញុំគ្រាន់តែជារបស់ដ៏តូចមួយ ហើយជីវិតមួយនេះក៏តូចដូចល្អងធូលី តែខ្ញុំក៏នៅតែអាចធ្វើកិច្ចការតូចៗ ដើម្បីចូលរួបជាមួយនឹងពិភពលោកដ៏ធំមួយនេះដែរ។ រវាងការដើរទៅរកក្តីស្រមៃរបស់ខ្លួនឯង ឬក៏គ្រាន់តែនៅទីកន្លែងណា ដែលកំពុងតែ បាន មនុស្សត្រូវការវត្តមានរបស់យើងបំផុត…"

ជីវិតនារី ឆ្លងកាត់ព្យុះកម្ម

តេជោមាស តេជោយ៉ត

ឧកញ៉ាតេជោបុរារាជ (តេជោកោស) និងទុករាមរាជតេជោ ( ជោយ៉ត) ជាមហាវិរបុរសខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញនៅសតវត្សទី ១៧ ដែលអាច ទស្សនៈនិងឧត្តមគតិ ល្បីរន្ទីរហូតមកដល់ពេលសព្វថ្ងៃ ។ កម្រមានវិរបុរសណា ដែលអាចធ្វើបានតាមតំរូវិរភាពជាច្រើនរបស់ រលោក ដែលមោះមុត អង់អាចគួរឱ្យស្ញប់ស្ញែងពន់ពេកណាស់ ជាអាទិដូច ជា “តេជោមាស គ្រាន់តែនិយាយចាញ់សំដីស្រីមួយម៉ាត់ ទោះបីខ្លួនជាមេ ទ័ពធ្លាប់មានជ័យជំនះលើសមរភូមិ សង្រ្គាមរាប់មិនអស់ក៏ដោយ ក៏សុខ ចិត្តធ្វើអត្តឃាត ដើម្បីយកឈ្នះលើចិត្តស្រីនិងតណ្ហា ។

ការចាប់ផ្តើមនៃសេចក្តីបញ្ចប់មួយ

គ្មានមួយវិនាទីណាដែលខ្ញុំមិនរំលឹកខ្លួនឯងថាមនុស្សប្រុសដែលខ្ញុំកំពុងឱបថើបនៅថ្ងៃនេះ នឹងអាចក្លាយជាមនុស្សដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំឈឺចាប់ខ្លាំងបំផុតនៅថ្ងៃណាមួយនោះទេ មិនមែនខ្ញុំមិនបានជឿជាក់លើបង ឬមិនមែនបងសម្តែងមិនសមនោះទេ គឺព្រោះតែបងល្អពេក បងល្អពេកហើយ។

ស្នេហាខណ្ឌចប់

ខ្ញុំបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងជីវិតរបស់មនុស្សជាច្រើន អ្នកខ្លះក៏ស្អប់ខ្ញុំ ហើយមានមនុស្សមួយចំនួនក៏ចូលចិត្តខ្ញុំ។ខ្ញុំនៅក្នុងការចងចាំរបស់មនុស្សគ្រប់គ្នា គ្រាន់តែក្នុង​សណ្ឋានៗខុសៗគ្នា។ ពេលខ្លះវាមានទាំងភាពសប្បាយរីករាយ ក្ដីសុខ ទុក្ខសោក សេចក្ដីឈឺចាប់។

កលិយុគនៅលង្វែក ឬវិនិច្ឆ័យនឹងមុខដាវ

ជំរាបអ្នកអានជាទីមេត្រី រឿងនេះ ចាប់ផ្តើមមានចលនាក្នុងផ្ទៃអក្សរសាស្ត្រ គឺនៅលើទំព័រសារពត៌មានសុវណ្ណភូមិ ពីលេខ ១ ដល់លេខ ៤០ ហើយបានទទួលជោគជ័យយ៉ាងមហស្ចារ្យ ។ មាន លិខិតសរសើរពីអ្នកអានជាច្រើន បានផ្ញើមកខ្ញុំពីរឿងនេះ ហើយជាពិសេស សម្តេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ព្រះមាតាជាតិ ក៏ទ្រង់សព្វព្រះរាជហឫទ័យ និងស្នាដៃដ៏គាប់ប្រសើរនេះពន់ ពេក គាស្រ័យដោយហេតុទាំងនេះ ទើបរឿងនេះ៖ បានមកបញ្ចេញចលនាក្នុងផ្ទៃអក្សរសាស្ត្រ ជាសៀវេភៅប្រ លោមលោកសុទ្ធដូច្នេះទៀត ដើម្បីបំរើអារម្មណ៍អ្នកមានទួរទៅ ដែលពុំទាន់ក្របទុជារស នៃចុងថ្នាំក្តា របស់ខ្ញុំនេះ...

ប្រតិទិនទស្សនៈ២២២ថ្ងៃ

"សង្គមដែលកំពុងមានជំងឺ មិនអាចយកយុវជនឈឺមកព្យាបាលឱ្យជាសះស្បើយ បានឡើយ ។ ភាពរឹងមាំរបស់សង្គម គឺកើតចេញពីភាពរឹងមាំរបស់យុវជន ។ យុវជនដែលចេះប្រឹង គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់សង្គម ។ មនុស្សខ្លាំងសុខចិត្តស្រក់ឈាម តែមិនស្រក់ទឹកភ្នែក សុខចិត្តហត់នឿយកាយ តែមិនហត់នឿយចិត្ត ។ មនុស្សខ្លាំង នឹងរស់នៅក្នុងសភាពខ្លាំងខាងក្នុងចិត្ត មានឆន្ទៈខ្លាំង និងមិនងាយចុះចាញ់ បើទោះបីជាមេឃរលំភ្នំរលាយនៅ ចំពោះមុខ ក៏នៅតែមិនព្រឺព្រួចដែរ ។ ចង់ឈ្នះមនុស្សម្នាក់ គឺត្រូវសម្លាប់ចិត្ត ហើយចង់បំផ្លាញសង្គមមួយ គឺត្រូវធ្វើឱ្យ ប្រជាជនលែងទុកចិត្តគ្នា ។ បុគ្គលក្នុងសាសនាក្តី ឬបុគ្គលក្នុងនយោបាយក្តី បើស្រឡាញ់សង្គម គួរតែត្រូវដឹងថាតើត្រូវធ្វើបែបណាដើម្បីឱ្យមនុស្ស ក្នុងសង្គមចេះស្រឡាញ់គ្នា និងរូបរួមសាមគ្គីគ្នា ។ មនុស្សល្អ ត្រូវស្មោះត្រង់នឹងសេចក្តីល្អ តែមិនមែនស្មោះត្រង់នឹងមនុស្សទេ ។ កុំព្យាយាមស្មោះស្ម័គ្រនឹងមេដឹកនាំណាម្នាក់ឱ្យសោះ តែត្រូវស្មោះត្រង់ នឹងជាតិមាតុភូមិ ។"

រោគសិប្បនិម្មិត

ថ្ងៃនេះគេកំពុងចលាចលនឹងរឿងក្មេងប្រុសម្នាក់ស្លាប់ដោយសារទូរស័ព្ទ? វាមិនអាចរលត់បានទេខ្ញុំនឹងស្លាប់បើសិនវារលត់? ខ្ញុំបន្តអូសរូបពីមួយទៅមួយ សារបន្ទាប់ក្នុងរូបចុងក្រោយ ដែលគេបានផុសគឺ «ដង្ហើមស្ថិតក្នុងពន្លឺថ្ម បេះដូងស្ថិតលើអេក្រង់ អត្តសញ្ញាណស្ថិតលើមតិភាគច្រើន..