នភាល័យ ភាគ៣

ស្លាបមយូរី

"“បើតម្លៃនារីស្ថិតនៅលើរូបឆោមលោមពណ៌ល្អស្អាតដូចស្លាបមយូរីពិតមែននោះ ខ្ញុំចង់បង្វិលពិភពនេះឱ្យវង្វេងដោយសារសម្រស់មយូរី ប្រើបេះដូងលាបពណ៌កំដរជីវិតឥតន័យដូចដែលគ្រប់គ្នាត្រូវការចុះ។ បើលោកនេះខ្វះសច្ចៈនៃបេះដូង បើលោកនេះមិនឱ្យតម្លៃស្នេហាស្មោះទៅហើយ រក្សាបេះដូងមួយនេះដើម្បីអ្វីទៅ? បើបុរសមិនអាចស្មោះស្នេហ៍ ហេតុអ្វីក៏នារីត្រូវលះបង់ជីវិតទាំងមូលរក្សាទុកបេះដូងដែលឥតតម្លៃទៅវិញ?"

រឿងស្នេហា​ របស់អ្នកមិនដែលមានស្នេហា

ខ្ញុំគ្មានបទពិសោធន៍ស្នេហានោះទេ ប៉ុន្តែបើអ្នកសួរខ្ញុំថាស្នេហាជាអ្វី ខ្ញុំប្រហែលជាអាចនិយាយបានថា វាជាក្ដីស្រលាញ់មួយប្រភេទដែលយើងមានចំពោះអ្វីមួយ វាជាក្ដីស្រលាញ់ដែលអាចផ្ដល់ឲ្យយើងនូវក្ដីសង្ឃឹម ភាពកក់ក្ដៅ ភាពរីករាយ និងកម្លាំងចិត្ត។

កោះបិសាច

“កោះបិសាច” ដែលខ្ញុំបានរៀបរៀងឡើងនេះ មានលក្ខណ ៦២ ប្លែកពីបទនិពន្ធអក្សរសិល្យ ដែលយើង ឆាប់បានសាល់ នៅសម័យ និពន្ធ ខ្ញុំចាត់ទុករឿងនេះថា ជារឿងនិទាន មួយបែបដែរ ទោះបី របៀបនិពន្ធ រចនាបទនៃបទនិពន្ធ មានលក្ខណ:ប្រហាក់ប្រហែល នឹង ប្រលោមលោកទី១ របស់ខ្ញុំ មិនដូច របៀបរឿងនិទាន ដែលយើង ធ្លាប់អាន ធ្លាប់ស្គាល់ក្តី ផង ( nouvelle) ប្រហាក់ប្រហែល នឹង រឿងបុរាណផង ។

វិភាគទាននៃការសិក្សារអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ

នៅក្នុងអក្សរសិល្ប៍វ ខ្មែរក្រៅអំពីចលនាព្រហ្មនិយមនិងចលនាពុទ្ធនិយម មានចលនាអក្សរសិល្ប៍ មួយបែបដែលមានលក្ខណៈប្រាកដនិយមប៉ុន្តែដែលមានទំនង ជីវិតនិយមបន្តិច កើចលនាអក្សរសិល្ប៍ដែលលាតត្រដាងអំ ពីនាកជីវិតពិតប្រាកដរបស់មនុស្ស ហើយដែលគ្មានអពួក គមន៍អំពីទេវៈនិងគោលគំនិតជ្រៅជ្រះទ្រឹស្តីនិយមអ្វីឡើយ។ អ្នកសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរយើងខ្លះនាំគ្នាសន្មតហៅចលនាអក្សរ សិល្បៈនេះថាជាចលនាខេមរនិយម បានសេចក្តីថារឿង ឬ លោមលោកទាំងឡាយដែលកើតមានឡើង នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ទោះប សុទ្ធសាធ ហើយដែលចោទអំពីបញ្ហាខ្មែរសុទ្ធសាធ។ ទោ រឿងសុភាទន្សាយអាចមានប្រភពនោក្នុងរឿងព្រេងនៃប្រទេស ម៉ាឡេស៊ីក៏ដោយ (បើយើងជឿតាមការអះអាង របស់អ្នក ប្រាជ្ញបារាំងដែល សិក្សាអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ(1)ក៏រឿងសុភាទន្សាយ ជារឿងព្រេងមួយដែលខ្មែរយើងនិយមជាទីបំផុត ហើយនៅ ក្នុងន័យនេះយើងអាចចាត់ទុកថាខ្មែរយើងជាច្រើន ក៏និយមទស្សន:ជីវិត្តរបស់តួអង្គទន្សាយនេះដែរ ។

នៅថ្ងៃដែលយើងរៀបការ

ពួកយើងរៀបការទៅ សំឡេងរបស់គេបន្លឺឡើង ពេញនៅក្នុងសោតវិញ្ញាណរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំសូមស្បថថាទោះបីជាប៉ុន្មានរយពាន់ថ្ងៃខែ តទៅមុខទៀត ខ្ញុំក៏នៅតែចងចាំសំឡេងដ៏ផ្អែមល្ហែមរបស់គេមួយឃ្លានោះដែរ។

កំណត់ហេតុពណ៌ស្វាយ ភាគ២

"គូស្នេហ៍ស្ម័គ្រស្មោះមួយគូបានត្រលប់មកជួបគ្នាម្តងទៀតដោយសារកម្លាំងអធិដ្ឋាន តែទីបំផុតពួកគេក៏ត្រូវបែកគ្នា ដោយសារតែកម្លាំងអធិដ្ឋាននោះដែរ។ ពាក្យសន្យាដោយតំណក់លោហិតក្នុងអតីតជាតិត្រូវការប្តូរដោយពាក្យសច្ចៈក្នុងជាតិថ្មី។ គ្រប់យ៉ាងជាការកំណត់ទុកនៃជោគវាសនា ប៉ុន្តែនៅមានសៀវភៅកំណត់ហេតុមួយក្បាលទៀតដែល លីឡាមិនទាន់បានអាន ហើយដំណោះស្រាយជីវិតនៅទីបញ្ចប់គឺស្ថិតនៅលើកំណត់ហេតុនេះហើយ។"

កុម្ភៈម្ដងទៀត

បុរសម្នាក់បង្ហាញខ្លួនក្នុងខែកុម្ភៈ ដើម្បីតែហេតុផង​ម៉្យាង​គឺ ជួបជាមួយមនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់គេ...«បើបងជាមនុស្សរបស់ខែកុម្ភៈអូនសុំជាផ្កាយរបស់ខែកុម្ភៈ។»

កុលាបខ្មៅ

"កុលាបខ្មៅជាឈ្មោះតំណាងឱ្យតួនារីរូបស្អាត តែមានបេះដូងពិសពុល យកស្នេហាធ្វើជាការសាកល្បង ប៉ុន្តែការពិតគ្រប់យ៉ាងកើតឡើងព្រោះតែគំនុំគំកួនរបស់មនុស្សអាក្រក់ បង្កើតឱ្យមានការភាន់ច្រឡំរាប់មិនអស់ ធ្វើឱ្យសក្កដាកំលោះអភិជន ព្យាយាមធ្វើបាបនិមលដែលជានារីស្លូតត្រង់ ដោយសារតែការយល់ច្រឡំ។ ប៉ុន្តែទីបំផុតចិត្តស្មោះត្រង់បរិសុទ្ធរបស់និមល ធ្វើឱ្យសក្កដាជឿជាក់ ហើយក៏លង់ស្នេហ៍កុលាបមួយទងនេះរហូតដល់ហ៊ានលះបង់គ្រប់យ៉ាងក្នុងជីវិតដើម្បីស្នេហ៍ស្មោះរបស់ពួកគេ។"

បល្ល័ង្កព្រៃ

រឿងរ៉ាវព្រៃអាគម ល្បីរហូតធ្វើឱ្យអ្នកភូមិមួយដែលរស់នៅក្បែរនោះកើតក្តីខ្លាចរអា។ ឯអ្នកភូមិមួយចំនួនក៏ចេះតែបាត់ខ្លួនពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ ព្រៃដែលធ្លាប់តែមានភាពស្រស់បំព្រងក្លាយជាដងព្រៃដ៏ស្ងាត់ ជ្រងំ បាត់អស់សំឡេងសត្វយំ ពិដោរផ្កាព្រៃ ជំនួសដោយក្លិនឆ្អាបឈាមពាសពេញ។

អក្សរសិល្ប៍បារាំង សតវត្សទី១៩

ការរីកចម្រើន នៃវប្បធម៌នីមួយៗ”“មា២នាក់ទនងជានិច្ច ជាមួយ វប្បធម៌ ដទៃៗ ឯទៀត។ ទន្ទឹម នោះ សេរីភាព នៃ ការពិចារណា និង ការបញ្ចេញមតិ ក៏ ការជាកត្តា នៃ វឌ្ឍនភាពដែរ ។ វប្បធម៌មួយ អាចគង់វង់បាន លុះណាតែវប្បធម៍នោះមិនប៉ះពាល់ដល់សេរីភាព នៃការពិចារណា ថ្មីៗ។ បច្ចុប្បន្ននេះ មនុស្សជាតិ បានឆ្លងផុតពីរបបសក្តិភូមិ ពី របបផ្តាច់ការ មកដល់របប ប្រជា ធិបតេយ្យ ហើយពី អបិយជំនឿ មកដល់វិទ្យាសាស្ត្រ ពីភាពអាថ៌កំបាំងមកដល់តម្លាភាព ។ ដើម្បីឈានឲ្យបានដល់ របបប្រជាធិបតេយ្យ ដោយសុវត្ថិភាព ការរៀនសូត្រ និង ការស្គាល់ ពិភពលោកឲ្យបានច្បាស់ ក៏ដូចជាការ ស្គាល់វណ្ណកម្មអក្សរសិល្ប៍ នៃប្រទេសជឿនលឿន ដែល គោរព សិទ្ធិមនុស្ស ជាកិច្ចការ ដ៏សំខាន់ ខានមិនបាន ។ ការកសាងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាការ តស៊ូប្រចាំថ្ងៃ យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន ។ ប្រទេសជឿនលឿនដែលបោះបង់ការតស៊ូនេះចោល ដោយមូល ហេតុផ្សេងៗ ក៏ជាការអន្តរាយ ដល់ មនុស្សជាតិទាំងមូលដែរ ។ ការតស៊ូនយោបាយ ក៏ដូចជា ការគ្រប់គ្រងគ្រួសារ ដែលគ្មានការរចេះដឹងជាមូលដ្ឋាន សុទ្ធតែជាកត្តាដែលអាចនាំទៅរក វិនាស កម្ម ។ អ្នកដឹកនាំនយោបាយ ដែលស្រឡាញ់ សេរីភាព ត្រូវចេះគ្រប់គ្រង សេរីភាពបុគ្គលឲ្យ បានត្រឹមត្រូវជាមុនសិន ព្រោះសេរីភាពបុគ្គល ជា ប្រភពមិនចេះរីងស្ងួត នៃ វឌ្ឍនភាពសង្គម និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ របស់មនុស្សជាតិ។

ប្រលោមចិត្តភាគ ១

ទីក្រុងអស្ដង្គត

ដើម្បីចងក្រងកំណត់ត្រា​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ អាននៀ និងមិត្តរបស់នាងបានធ្វើដំណើរទៅចក្រាវា័នដែលជាបេះដូងនៃទីក្រុង ប៉ុន្តែអ្វីដែលនាងនឹកស្មានមិនដល់​ គឺនាងបានក្លាយជាចំណែកមួយនៃករណីឃាតកម្ម ក្នុងនាមជាជនសង្ស័យ!