ជម្ងឺខ្មែរ កំណាព្យ

ដំណើរស្វែងរកខ្លួនឯង

"កុំធ្វើជាខ្លួនឯង “ដើម្បីតែខ្លួនឯង” បើខ្លួនឯងល្អត្រឹមត្រូវហើយ ចូរបន្តធ្វើជាខ្លួនឯងតទៅទៀត។ បើខ្លួនឯងចេះដឹងច្រើនហើយ ចូរបន្តរៀនសូត្របន្ថែមទៀត។ បើខ្លួនឯងមានចិត្តខាងក្នុងល្អហើយ ចូរបន្តមានសតិគ្រប់គ្រង ខ្លួនឯងឱ្យល្អថែមទៀត។ បើខ្លួនឯងមិនមានចិត្តច្រណែននឹងអ្នកដទៃទេ ចូរបន្តធ្វើជាខ្លួនឯង ទៀត។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ បើខ្លួនឯងជាមនុស្សអាក្រក់ ចូរកុំបន្តធ្វើជាខ្លួនឯងតទៅទៀត។ បើខ្លួនឯងអវិជ្ជា ឆោតល្ងង់ នៅឡើយ ចូរកុំបន្តធ្វើជាខ្លួនឯង កុំធ្វើជាមនុស្សឆោតល្ងង់បន្តទៀត។ បើខ្លួនឯងជាមនុស្ស ស្មោកគ្រោក ចូរកុំបន្តធ្វើជាខ្លួនឯង កុំបន្តធ្វើជាមនុស្សស្មោកគ្រោកទៀត។ បើចិត្តខ្លួនឯង ចូលចិត្តច្រណែននឹងអ្នកដទៃញយៗដង ចូរកុំបន្តធ្វើជាខ្លួនឯងទៀត។ ចំពោះយុវជនខ្មែរយើង បើអាចរើសបាន ធ្វើជាខ្លួនឯងដែលមានចំណេះដឹងត្រឹមត្រូវ ជួយខ្លួនឯងបាន មិនបង្កបញ្ហាដល់អ្នកដទៃ មិន ច្រណែននឹងអ្នកដទៃ ហើយចេះពេញចិត្តនឹងសេចក្តីល្អរបស់ជនធ្វើល្អ យុត្តិធម៏ត្រឹមត្រូវ។ ចំពោះខ្ញុំវិញ ខ្ញុំចង់ ""ធ្វើជាខ្លួនឯង” ដែលអាចមានសមត្ថភាពចូលរួមចំណែកជួយជនដទៃ ប្រឹងកសាងសមត្ថភាពខ្លួនឯងដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ជនដទៃ ពង្រឹងចំណេះដឹងដើម្បីចែក រំលែកទៅកាន់យុវជនជំនាន់ក្រោយ និងបង្កើតធនធានសម្រាប់ជួយមនុស្សដទៃ។ បើធ្វើជា ខ្លួនឯងហើយ យើងគួរធ្វើឱ្យបានប្រយោជន៍ធំ តែមិនមែនធ្វើជាខ្លួនឯង ""ដើម្បីតែខ្លួនឯង” ឡើយ។ ជនដែលចង់សម្រេចចិត្តធ្វើជាខ្លួនឯង ចូរពិចារណាចំណុចខាងលើទាំងអស់ដែល ខ្ញុំបានរៀបរាប់ ដ្បិតប្រយ័ត្ន “ធ្វើជាខ្លួនឯង” ទាំងអាត្មានិយម!"

អ្នកស្នងកោះ

នារាត្រីកាលយប់១៥កើត ខ្ញុំបានអង្គុយរង់ចាំនារីរបាំគ្រងឈុតនាងនាគនោះ ថានាងនឹងលេចចេញរូបរាងដូចកាលដែលនរៈឃើញឬអត់។ កំពុងតែអង្គុយគិតមិនទាន់បានប៉ុន្មានផងស្រាប់តែសំឡេងភ្លេងពិណពាទ្យបានប្រគំឡើងយ៉ាងរណ្តំពេញផ្ទៃមហាសាគរនាពេលរាត្រី។

ប្រតិទិនទស្សនៈ២២២ថ្ងៃ

"សង្គមដែលកំពុងមានជំងឺ មិនអាចយកយុវជនឈឺមកព្យាបាលឱ្យជាសះស្បើយ បានឡើយ ។ ភាពរឹងមាំរបស់សង្គម គឺកើតចេញពីភាពរឹងមាំរបស់យុវជន ។ យុវជនដែលចេះប្រឹង គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់សង្គម ។ មនុស្សខ្លាំងសុខចិត្តស្រក់ឈាម តែមិនស្រក់ទឹកភ្នែក សុខចិត្តហត់នឿយកាយ តែមិនហត់នឿយចិត្ត ។ មនុស្សខ្លាំង នឹងរស់នៅក្នុងសភាពខ្លាំងខាងក្នុងចិត្ត មានឆន្ទៈខ្លាំង និងមិនងាយចុះចាញ់ បើទោះបីជាមេឃរលំភ្នំរលាយនៅ ចំពោះមុខ ក៏នៅតែមិនព្រឺព្រួចដែរ ។ ចង់ឈ្នះមនុស្សម្នាក់ គឺត្រូវសម្លាប់ចិត្ត ហើយចង់បំផ្លាញសង្គមមួយ គឺត្រូវធ្វើឱ្យ ប្រជាជនលែងទុកចិត្តគ្នា ។ បុគ្គលក្នុងសាសនាក្តី ឬបុគ្គលក្នុងនយោបាយក្តី បើស្រឡាញ់សង្គម គួរតែត្រូវដឹងថាតើត្រូវធ្វើបែបណាដើម្បីឱ្យមនុស្ស ក្នុងសង្គមចេះស្រឡាញ់គ្នា និងរូបរួមសាមគ្គីគ្នា ។ មនុស្សល្អ ត្រូវស្មោះត្រង់នឹងសេចក្តីល្អ តែមិនមែនស្មោះត្រង់នឹងមនុស្សទេ ។ កុំព្យាយាមស្មោះស្ម័គ្រនឹងមេដឹកនាំណាម្នាក់ឱ្យសោះ តែត្រូវស្មោះត្រង់ នឹងជាតិមាតុភូមិ ។"

ត្បូងរំដួលចុងក្រោយ

ត្បូងរំដួលនោះគឺខ្ញុំទទួលបានពីស្តេចភុជុង្គនាគផ្ទាល់ វាប្រាកដណាស់ថាជាភារកិច្ចរបស់ខ្ញុំដែលត្រូវធ្វើ ដើម្បីជួយសង្គ្រោះ ពង្សសាវតានាគ។ “ជឿគ្នាទៅ! ឯងលាដៃឡើងមក” កញ្ចានាហាក់ជឿជាក់ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តភ្លាមៗ។

នភាល័យ ភាគ១

"បើចែកមិនដាច់ពីពាក្យថាអាណិត និងស្រឡាញ់គឺយើងនៅមិនទាន់ស្គាល់បេះដូងរបស់ខ្លួនឯងទេ។ ក្ដីអាណិតមិនមែនជាក្ដីស្រឡាញ់ ហើយក្ដីស្រឡាញ់ក៏មិនអាចជំនួសបានដោយក្ដីអាណិត។ កុំប្រើបេះដូងស្រពេចស្រពិលសម្រេចក្ដីស្នេហា ពាក្យស្រឡាញ់ជាពាក្យពីរម៉ាត់យ៉ាងខ្លីក៏ពិតមែន តែអាចបង្កើតការឈឺចាប់យ៉ាងវែងអន្លាយ និងដល់មនុស្សច្រើនរាប់មិនអស់។"

លម្អងដួង​ចិត្ត

"ខ្ញុំឈ្មោះ លម្អង ខ្ញុំគ្រាន់តែជារបស់ដ៏តូចមួយ ហើយជីវិតមួយនេះក៏តូចដូចល្អងធូលី តែខ្ញុំក៏នៅតែអាចធ្វើកិច្ចការតូចៗ ដើម្បីចូលរួបជាមួយនឹងពិភពលោកដ៏ធំមួយនេះដែរ។ រវាងការដើរទៅរកក្តីស្រមៃរបស់ខ្លួនឯង ឬក៏គ្រាន់តែនៅទីកន្លែងណា ដែលកំពុងតែ បាន មនុស្សត្រូវការវត្តមានរបស់យើងបំផុត…"

នៅតែនឹកនៅតែស្រលាញ់

"ស្នេហាគឺជាការសន្ទនារបស់បេះដូង ហេតុនេះវានឹងឆ្កួត បើវានិយាយតែម្នាក់ឯង..... គឺពរពីសូគ៌ា នៅពេលដែលយើងរកបានគ្នានិយាយរឿងក្នុងចិត្ត ហើយគឺជាស្នេហ៍ពិត នៅពេលដែលគេអាចយល់បានគ្រប់យ៉ាងរបស់យើង រួចកាន់តែកម្រ ដែលរកបានអ្នកយល់ពីអ្វី ដែលយើងកំពុងតែឆ្លងកាត់។ រំភើបតិចៗ តែងំក្នុងបេះដូង កក់ក្តៅបានយូរ... ពេលនិយាយដល់រឿងស្នេហា តើអ្នកណាដែលអ្នកនឹកដល់មុនគេ? មិនថាយ៉ាងណានោះទេ អរគុណដែលព្រមឱ្យខ្ញុំស្រលាញ់ បើទោះជាឈឺចាប់ តែក៏ជាអារម្មណ៍មិនធ្លាប់ជួប ទោះជាស្នេហាបញ្ចប់ ក៏ការចងចាំនៅតែជាមួយខ្ញុំរហូត។ ធ្វើឱ្យថ្ងៃធម្មតាៗក្លាយជាថ្ងៃពិលធ្លាប់ជួប ឆាកជីវិតប្រៀបដូចជាប្រលោមលោក ចប់មួយវគ្គចូលមួយវត្ត ហើយក៏មានវត្តខ្លះ ដែលធ្វើឱ្យយើងបំភ្លេចមិនបាន.... ប្រហែលជាមកពីបានជួបតួអង្គពិសេសណាម្នាក់ ដែលអាចធ្វើឱ្យយើងញញឹមចេញពីដួងចិត្ត ឬក៏យំយែកនៅក្នុងបេះដូង... ចូនកាល ចំពោះតួអង្គខ្លះ យើងមិនចង់នឹកឃើញដល់គេនោះទេ ប៉ុន្តែវត្តមានរបស់គេបានចាក់ជ្រៅ នៅក្នុងអង្គចងចាំរបស់យើងបាត់ទៅហើយ។ កុំចាយក្តីស្រលាញ់ឱ្យអស់ រក្សាសម្រស់របស់វានៅក្នុងបេះដូង និងនៅតែមានគេជារៀងរហូត..."

បាក់ទឹកដោះ

"អំពីអ្នកនិពន្ធ សយ ស៊ីណា ទទួលជ័យលាភីលេខ១ ផ្នែកកំណាព្យ ចំណងជើង ""ក្រដាស"" ពីសមាគមប៊ិកកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០១៥។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ លោក ទទួលពានរង្វាន់អ្នកនិពន្ធឆ្នើមពី “ប្រលោមលោកសប្បាយ” ផ្នែកប្រលោម លោកខ្នាតខ្លី ក្រោមចំណងជើង ""ខ្មោចទាររបស់”។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ លោក ទទួលជ័យលាភីលេខ២ ផ្នែករឿងខ្លី ក្រោមចំណងជើង “រឿងនិទានអំពីម៉ែ” លើប្រធានបទ ""ការចងចាំអំពីអ្នកម្តាយ” ដែលរៀបចំឡើងដោយក្រុមហ៊ុន សប្បាយ។ បន្ថែមពីនេះ លោកបាននិពន្ធកំណាព្យ រឿងខ្លី ប្រលោមលោក ខ្នាតខ្លីបានមួយចំនួន រួមនឹងបានចូលរួមនិពន្ធភាពយន្តខ្នាតធំ ភាពយន្តភាគ ភាពយន្តខ្នាតខ្លី និងល្ខោនវិទ្យុបានមួយចំនួនតូចផងដែរ។ សូមឧទ្ទិសដល់ម៉ែ ជាព្រះដែលគាំទ្រស្នាដៃកូនយ៉ាងស្ម័គ្រស្មោះ"

និស្ស័យ

ផ្ការីកនាយសមុទ្រ

តើយើងអាចនឹងមើលថ្ងៃលិច ថ្ងៃរះជាមួយគ្នាបានទេ? គេសួរសំណួរដោយមិនមើលមុខខ្ញុំហើយក៏សម្លឹងទៅឆ្ងាយ វាប្រហែលជាឃ្លាសំណួរមួយដែលខ្ញុំអាចកាត់ន័យយល់អត្ថន័យបានហើយ។ គេជាស្នេហាដំបូងរបស់ខ្ញុំ!

រាជវាំងក្រោមដី

ក្នុងដំណើររុករករាជវាំងក្រោមដី​ ដែលជា​ទី​ដ៏ពិសិដ្ឋ​និងជា​ភារកិច្ច​ដែលត្រូវបំពេញ។ សោមា ចន្ទ្រា នឹងនាំទាំងអស់គ្នាទៅកាន់ដែនដីដែលត្រូវបានហៅថា «សមុទ្រអាណាចក្រទេព» លើសពីនេះនាង​ នឹងនាំអ្នកអានទៅកាន់ដែនដី​អនាគត​ ជួបរឿង​ភ្ញាក់ផ្អើល​ និង​មហស្ចារ្យ​រាប់មិនអស់។

អាពាហ៍ពិពាហ៍ក្រាលឈាម

សោកនាដកម្ម មួយបានកើតឡើងនៅក្នុងពិធីមង្គលការរបស់កូនកំលោះក្រមុំមួយគូដែលធ្វើឱ្យគ្រប់គ្នានៅក្នុងពិធីរន្ធត់ជាខ្លាំង។ ជាអកុសលកន្យាជាកូនក្រមុំ និងជាមនុស្សសំខាន់ក្នុងពិធីបែរជាត្រូវដេកស្ដូកស្ដឹងនៅលើថ្លុកឈាមក្រហមច្រាលទៅវិញ។